Paragwajski „Lek”, który polscy dyplomaci stosowali podczas holokaustu by uratować setki żydów

Aktualność

Od 6 października 1939 r. Polska pozostawała pod okupacją, jednak nadal zachowała swój rząd (na emigracji), siły zbrojne (które będą walczyć do ostatniego dnia wojny) i własną dyplomację.

Rząd RP na Uchodźstwie próbował pomóc wszystkim obywatelom bez względu na ich religię. Informował o istnieniu niemieckich obozów koncentracyjnych i postulował selektywne bombardowanie szlaków dojazdowych, aby pomóc osadzonym w ucieczce.

Z drugiej strony grupa dyplomatów podjęła wysiłki mające na celu uzyskanie paszportów państw Ameryki Łacińskiej dla Żydów.

Dzisiaj, kiedy wielu potomków Europejczyków stara się o swoje obywatelstwo europejskie, warto przypomnieć, że w latach 40 Europejczycy robili to samo, aby uzyskać obywatelstwo krajów Ameryki Łacińskiej. Powstały nawet piosenki do słów wiersza Władysława Szlengela “Paszporty”, w których śpiewano: “ach, jak przyjemnie móc powiedzieć, że Costa Rica to mój kraj…„ Chciałbym mieć paszport Urugwaju, ach, jaki to jest piękny kraj…”

Polska misja dyplomatyczna w Bernie przekupiła Honorowego Konsula Paragwaju (obywatela Szwajcarii) dzięki czemu pozyskano paszporty in blanco.

Paszporty są były personalizowane w polskim konsulacie i wydawane Żydom w Polsce i nie tylko, dzięki czemu udało się uratować setki osób.

Należy wspomnieć, że w pewnym momencie niemieccy agenci zdali sobie sprawę z całej operacji, a jedynym sposobem na uratowanie tych, którzy posiadali wspomniane paszporty, było potwierdzenie przez rząd Paragwaju ich obywatelstwa.

Polscy dyplomaci utrzymywali bardzo dobre stosunki z Watykanem, który poprosił o pomoc rząd Paragwaju, w rękach generała Higinio Nicolasa Morínigo Martíneza (podejrzanego o sympatię do nazizmu). Paragwaj ostatecznie oficjalnie uznał wystawione w Szwajcarii paszporty.

W całej korespondencji związanej z wystawianiem paszportów mowa jest o “LEKARSTWACH”. Stąd nazwa tego artykułu.