Konstytucja 3 Maja
Wydarzenia Historyczne
W marcu i kwietniu 1791 r. sejm zatwierdził odrębne ustawy dotyczące reorganizacji sejmików wojewódzkich i praw miejskich. Prawa te poprzedziły opus magnum Sejmu Czteroletniego, jakim była Konstytucja 3 Maja. Po Konstytucji Stanów Zjednoczonych była to druga na świecie ustawa zasadnicza ustanowiona na piśmie. Sejm uchwalił ją w bardzo skróconej procedurze pod naciskiem opinii publicznej w Warszawie. Konstytucja 3 Maja była wynikiem kompromisu między królem, autorem jej projektu, a przywódcami stronnictwa patriotycznego. Konstytucja zniosła liberum veto i wolną elekcję królów, eliminując tym samym podstawowe wady ustroju demokracji szlacheckiej i wzmacniając władzę wykonawczą. Ustanowił monarchię dziedziczną i rząd złożony z króla, prymasa i pięciu ministrów – tzw. Straż Praw, ograniczył wpływy arystokracji, rozszerzył prawa burżuazji i oddał poddanych pod opiekę prawa i rządu. Konstytucja 3 Maja była próbą ustanowienia w Polsce monarchii parlamentarnej iw zamyśle jej twórców powinna stanowić punkt wyjścia do dalszych reform. W ciągu ostatniego roku obrad Sejmu Czteroletniego opracowano i zmodyfikowano niektóre artykuły Konstytucji.
Źródło: „Rysunek historyczny Polski”,
Biblioteka Polska Ignacego Domeyki
Transkrypcja: Honorio Szelagowski,
Dyrektor prasowy CiPol
