13/07/2021

Kiedy nauka została uśmiercona

Aktualności

EGZEKUCJA NAUCZYCIELI UNIWERSYTETÓW LWOWSKICH 4 LIPCA 1941

Profesor i dr Antoni Cieszyński (59 l.), kierownik Katedry Stomatologii Uniwersytetu Jana Kazimierza, brał udział w obronie Lwowa w 1918 r.

Jego syn, choć miał 20 lat, nie został zabrany razem z ojcem. Najwyraźniej serce oficera zadrżało i zrobiło mu się żal matki. Był to jedyny przypadek, w którym nie zabrano mężczyzny w wieku powyżej 18 lat.

Profesor i dr Władysław Dobrzaniecki (54 l.), naczelny lekarz Oddziału Chirurgii Państwowego Szpitala Powszechnego, brał udział w obronie Lwowa w 1918 r.

Profesor i dr Jan Grek (66 l.), profesor w Klinice Chorób Wewnętrznych UJ.

Maria Grekowa (57 l.), żona prof. Jana Greka.

Profesor i dr Jerzy Grzędzielski (40 l.), naczelny lekarz Kliniki Okulistycznej UJ.

Następca prof. Adama Bednarskiego na stanowisko naczelnego lekarza. Kosztowało go to życie. Kiedy hitlerowcy włamali się do mieszkania wdowy po profesorze Bednarskim i ta doniosła, że ​​jej mąż nie żyje, zapytali ją, kto jest następcą. Szczerze i nie czując nic złego nadał mu imię Grzędzielski. Gestapo natychmiast poszło do jego mieszkania i aresztowało go.

Profesor i dr Edward Hamerski (43 l.), kierownik Katedry Chorób Zakaźnych Zwierząt Domowych Akademii Medycyny Weterynaryjnej, brał udział w obronie Lwowa w 1918 r. Był bratem żony prof. Romana Witkiewicza.

Profesor i dr Henryk Hilarowicz (51 l.), profesor Kliniki Chirurgii Uniwersytetu Jagiellońskiego, brał udział w obronie Lwowa w 1918 r.

Ksiądz i doktor teologii Władysław Komornicki (29 lat), profesor nauk biblijnych w Wyższym Seminarium Duchownym we Lwowie i na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz języka greckiego na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Schronił się w domu profesora i chirurga Tadeusza Ostrowskiego. Brat księdza ożenił się z jedną z córek pani Ostrowskiej z pierwszego małżeństwa.

Eugeniusz Kostecki (36 l.), mistrz szewski, mąż gospodyni prof. Dobrzanieckiego. Agenci gestapo zapytali Kosteckiego, czy należy do służby domowej, a gdy temu zaprzeczył, zabrali go.

Profesor elektryk z doktoratem, Włodzimierz Krukowski (53 l.), kierownik Zakładu Pomiarów Elektrycznych i kierownik Laboratorium Elektrotechnicznego Politechniki Lwowskiej.

Profesor i doktor nauk prawnych Roman Longchamps de Bérier (56 l.), kierownik Katedry Prawa Cywilnego UJ, prorektor tejże w latach 1938-1939, ostatni rektor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, brał udział w obrona Lwowa w 1918 r.

Razem z nim zabrali troje z czwórki jego dzieci:

Bronisław (25 l.), absolwent Politechniki Lwowskiej.

Zygmunt (23 lata), absolwent Politechniki Lwowskiej.

Kazimierz (18 lat), absolwent liceum.

Profesor i doktor filozofii Antoni Łomnicki (lat 60), kierownik Katedry Matematyki Wydziału Mechanicznego Politechniki Lwowskiej. Był także dziekanem (1928/1929) i prorektorem (od 1939).

Adam Mięsowicz, 19 lat, wnuk profesora Sołowija, zabrany z dziadkiem.

Kiedy agent gestapo przeprowadzał aresztowanie profesora Sołowieja, zapytał jego córkę, panią Mięsowiczową, czy poza 19-letnim synem Adamem, który był obecny w mieszkaniu, ma inne dzieci. Nie wiedząc, o czym mówi oficer, powiedział, że nadal ma córkę. Zapytany, czy mógłby ją zobaczyć, odpowiedział twierdząco. To był prawdopodobnie ostatni powód, dla którego jego syn został zabrany z 82-letnim dziadkiem.

Profesor i doktor Witold Nowicki (63 l.), kierownik Zakładu Anatomii Patologicznej (absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego), dwukrotny dziekan Wydziału Lekarskiego, brał udział w obronie Lwowa w 1918 r.

Dr Jerzy Nowicki (27 l.), Starszy Asystent Zakładu Higieny. We wrześniu 1939 r. dostał się do niewoli sowieckiej i dzięki usilnym staraniom ojca został wypuszczony wiosną 1941 r., by po sześciu miesiącach wspólnie z ojcem zamordować go naziści.

Profesor i doktor Tadeusz Ostrowski (lat 60), kierownik Kliniki Chirurgicznej, dziekan Wydziału Lekarskiego UJ w latach 1937-1938, brał udział w obronie Lwowa w 1918 roku.

Jadwiga Ostrowska (59 l.), żona profesora.

Profesor i doktor filozofii w dziedzinie chemii Stanisław Pilat (lat 60), dyrektor Katedry Technologii Nafty i Gazu Ziemnego Politechniki Lwowskiej. Ten czołowy znawca we wspomnianej dyscyplinie w kilka dni po śmierci został odszukany przez władze niemieckie, chcąc wykorzystać jego rozległą wiedzę. Za późno.

Profesor i dr Stanisław Progulski (67 l.), profesor na Wydziale Pediatrii Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie.

Inżynier elektryk Andrzej Progulski (29 lat), syn nauczyciela.

Profesor i dr hab. (profesor honorowy) Roman Rencki (lat 74), emerytowany dyrektor Kliniki Chorób Wewnętrznych (absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego). W latach 1924-1926 był dziekanem Wydziału Lekarskiego.

W październiku 1939 przeszedł na emeryturę przez władze sowieckie i wkrótce został aresztowany pod zarzutem finansowego wspierania tajnej niepodległości Polski. Był w więzieniu do wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej. Choć uciekł przed masakrą więźniów NKWD, uciekając wraz z ojcem Rafałem Kiernickim z więzienia w Brygidkach, kilka dni później, w nocy z 3 na 3 lipca 1941 r., został aresztowany przez Niemców i stracony.

Maria Reymanowa (40 l.), pielęgniarka ZUS, zabrana z domu prof. Ostrowskiego.

Doktor Stanisław Ruff (69 l.), ordynator Oddziału Chirurgii Szpitala Żydowskiego, wywieziony z mieszkania prof. Ostrowskiego wraz z żoną i synem:

Z domu Anna Blumenfeld (55 lat).

oraz Adam Ruff (30 lat), inżynier chemik. Zginął podczas przesłuchań.

Profesor i dr hab. Włodzimierz Sieradzki (70 lat), kierownik Zakładu Medycyny Sądowej Uniwersytetu Jana Kazimierza (42 lata) i kilkukrotnie dziekan. To z jego inicjatywy w 1927 roku w Zakładzie Medycyny Sądowej powstało laboratorium badań chemiczno-toksykologicznych. Był rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego w roku akademickim 1924-1925. Uczestniczył w obronie Lwowa w 1918 r.

Profesor i dr Adam Sołowij (82 lata), emerytowany naczelny lekarz Oddziału Ginekologii i Położnictwa Szpitala Ogólnego oraz dyrektor Szkoły Położnych.

Profesor i dr hab. Włodzimierz Stożek (lat 57), kierownik Katedry Matematyki Wydziału Budownictwa i Budownictwa Wodnego Politechniki Lwowskiej. Aresztowany wraz z dziećmi:

Eustachy (29 l.), inżynier, asystent Katedry Pomiarów Elektrotechnicznych Politechniki Lwowskiej.

Emanuel (24 lata), inżynier, absolwent Wydziału Chemicznego Politechniki Lwowskiej.

Tadeusz Tapkowski (44 l.), lekarz prawa, był w mieszkaniu swojego przyjaciela prof. Dobrzanieckiego.

Profesor i doktor nauk technicznych Kazimierz Vetulani (61 lat), kierownik Katedry Mechaniki Teoretycznej Politechniki Lwowskiej. Mieszkał sam i tylko jedna sąsiadka Lidia Szargułowa widziała przez szybę drzwi, jak gestapo eskortowało profesora, który gwizdał („miękko iz pogardą”) po schodach do samochodu.

Profesor i dr Kasper Weigel (61 lat), geodeta, rektor Politechniki Lwowskiej i kierownik Katedry Pomiarów. Jego jedyny syn podzielił ten sam los:

Józef Weigel (33 l.), magister prawa.

Profesor i dr Roman Witkiewicz (lat 55), inżynier mechanik, kierownik Katedry Pomiarów Maszyn Politechniki Lwowskiej.

Walisch, lat 40-45, właściciel sklepu odzieżowego Beier i S-ka, przywieziony z mieszkania profesora Sieradzkiego.

Doktor Tadeusz Boy-Żeleński, 66 lat, lekarz, dziennikarz, krytyk literacki, tłumacz literatury francuskiej, podczas sowieckiej okupacji Lwowa w latach 1939-1941, kierownik Katedry Literatury Francuskiej Uniwersytetu Lwowskiego. Atak na dom profesora i doktora Jana Greka doprowadził również do aresztowania Tadeusza Boya-Żeleńskiego, który we wrześniu 1939 roku uciekł z Warszawy przed Niemcami i schronił się u szwagra, gdyż oboje poślubili siostry Marię i Zofii Pareńskiej.

Źródło: Gerardo Rodríguez

przyjacielofpolonia.blogspot.com

Fot. Pomnik zamordowanych nauczycieli lwowskich na Placu Grunwaldzkim we Wrocławiu.