Bitwa o Wielką Brytanię
Aktualności
Już 25 października 1939 r., podczas zjazdu delegacji powietrznodesantowych Wielkiej Brytanii, Francji i Polski, Brytyjczycy zgodzili się na otrzymanie 2300 tablic powietrznodesantowych (w tym ok. 300 personelu lotnictwa).
Piloci przybywający do Anglii zostali zakwaterowani w ośrodku na terenie bazy lotniczej Eastchurch pod Londynem. W 1940 r. piloci zaczęli być wysyłani do Redhill, również w pobliżu Londynu, na szkolenie, podczas gdy obserwatorzy i strzelcy z powietrza przeszli wstępne szkolenie w Eastchurch, zanim zostali wysłani do odpowiednich brytyjskich akademii wojskowych.
Klęska militarna aliantów we Francji (maj-czerwiec 1940 r.) i poważne straty poniesione tam przez wojska brytyjskie zmusiły dowództwo do poszukiwania ewentualnych rezerw do zaopatrzenia m.in. jednostek powietrznych i eskadr bojowych, które uznano za niezbędne w obliczu spodziewanej inwazji niemieckiej. W tej sytuacji ogłoszono dobrowolny pobór do brytyjskich sił bojowych. Prawie wszyscy polscy piloci wojskowi stacjonujący w Eastchurch (a później w Blackpool) zostali skierowani do jednostek RAF.
11 czerwca podpisano polsko-brytyjskie porozumienie regulujące zasady organizacyjne dotyczące polskich dowództw i jednostek lotniczych, natomiast kolejna umowa o współpracy i współpracy pomiędzy Polskimi Siłami Powietrznymi i Siłami Powietrznymi RP została podpisana 6 sierpnia. W rzeczywistości Polskie Siły Powietrzne podlegały teraz dowództwu RAF bez możliwości ingerencji w wykorzystanie jednostek przez Brytyjczyków.
15 lipca pierwszych czterech polskich pilotów zostało wysłanych do 145 i 253 dywizjonów myśliwskich RAF.
8 sierpnia rozpoczęła się niemiecka ofensywa powietrzna na Wielką Brytanię, pierwszy krok przed inwazją na Wyspy Brytyjskie. Seria intensywnych walk powietrznych, które trwały do końca października, znana jest jako „Bitwa o Anglię”. Bitwa ta została podzielona na cztery fazy: w pierwszej (8-18 sierpnia) niemiecka Luftwaffe próbowała zniszczyć jednostki RAF i uniemożliwić nawigację po wodach przybrzeżnych południowo-wschodniej Anglii. W drugim (od 19 sierpnia do 5 września) zaatakowano bazy lotnicze w tej części wyspy; w trzeciej części (od 6 września do 5 października) w okolicach Londynu doszło do intensywnych walk powietrznych. Podczas czwartego (od 6 do 31 października) nocnych ataków przeprowadzono w celu przebicia się przez brytyjską obronę powietrzną.
W tych kampaniach powietrznych po stronie niemieckiej wzięło udział 2630 samolotów, w tym 1510 bombowców, podczas gdy brytyjskiego nieba broniło 672 myśliwce (stan na 1 lipca), ale ich liczba wkrótce zaczęła spadać.
Dla Polaków pierwszym zwycięstwem powietrznym był cel osiągnięty przez porucznika Antoniego Ostowicza ze 145 Dywizjonu Myśliwskiego RAF. Pierwszymi Polakami, którzy zginęli w Bitwie o Anglię (11 sierpnia) byli: sam porucznik Ostowicz i porucznik Michał Steborowski z 238. dywizjonu myśliwskiego RAF. W kolejnych tygodniach zaciągnięci do RAF polscy piloci osiągnęli wiele celów bojowych, ale także ponieśli poważne straty.
24 sierpnia sierżant Antoni Głowacki z 502 Dywizjonu zestrzelił pięć niemieckich samolotów, ustanawiając nowy rekord aliantów w liczbie celów osiągniętych w ciągu jednego dnia. Rekord ten pozostał niepobity do końca wojny. Podczas Bitwy o Anglię zginęło 19 polskich pilotów z jednostek RAF, ale zestrzelili walczących u boku brytyjskich samolotów 77,5 (potwierdzonych), 16 niepotwierdzonych i 29 uszkodzonych.
W konsekwencji porozumienia polsko-brytyjskiego z 11 czerwca podjęto decyzję o utworzeniu czterech polskich eskadr bojowych. Były to: 300 Dywizjon Bombowy (utworzony 1 lipca i osiągnął zdolność operacyjną 14 września), 301 Dywizjon Bombowy (utworzony 22 lipca i gotowy do walki 26 sierpnia), 302 Squadron de Combate (13 lipca gotowy 15 sierpnia) oraz 303 Dywizjon Myśliwski (utworzony 2 sierpnia i gotowy 31 sierpnia).
302 Eskadra Myśliwska z bazy lotniczej Leconfield jako pierwsza ruszyła do walki. Początkowo brał udział dopiero 10 i od połowy września w 12. Grupie Myśliwskiej RAF. Ze względu na małą intensywność operacji lotniczych na obszarze chronionym przez eskadrę, miał on niewielkie szanse na spotkanie z samolotami Luftwaffe. Mimo to jego piloci zestrzelili 16 potwierdzonych samolotów, 10 niepotwierdzonych i jeden uszkodzony.
Z drugiej strony Dywizjon 303, operujący z bazy lotniczej Northolt pod Londynem, wykonał znacznie więcej walk. Na przykład 15 września, w dniu najsilniejszych ataków na Londyn, jego piloci zestrzelili piętnaście samolotów wroga. Podczas wizyty króla Jerzego VI nastąpiło wyjście awaryjne; W walce, która nastąpiła, piloci zestrzelili kolejne czternaście samolotów Luftwaffe. Następnego dnia zestrzelono kolejnych szesnaście samolotów.
POLACY W BITWIE O ANGLIĘ
Jednostki lotnicze:
• 300. Dywizja Bombowa dowodzona przez pułkownika Wacława Makowskiego.
• 301 Dywizja Bombowa dowodzona przez pułkownika Romana Rudkowskiego.
• 302. Dywizja Łowców pod dowództwem ppłk. Mieczysława Mumlera i mjr Jacka Sachtela.
• 303. Dywizja Łowców pod dowództwem majora Zdzisława Krasnodębskiego, porucznika Witolda Urbanowicza (od 7 września), porucznika Zdislawa Henneberga (od 22 października) i majora Ronala Kelleta.
WROGIE STATKI POWIETRZNE, DO KTÓRYCH DOSTAJĄ POLSKIE JEDNOSTKI ZINTEGROWANE W RAF
• Zestrzelono 77 samolotów (potwierdzone).
• 16 samolotów (niepotwierdzone).
• 36 uszkodzonych.
WROGIE STATKI POWIETRZNE, NA KTÓRE DOKONALI POLSCY PILOCI W POLSKICH ODDZIAŁACH MYŚLIWSKICH:
• 302. Dywizja Łowców: 16 potwierdzonych, 10 niepotwierdzonych, 1 uszkodzony.
• 303. Dywizja Łowców: 110 bezpiecznych, 9 niepotwierdzonych, 6 uszkodzonych.
RAZEM (WG DANYCH POLSKICH): 203 POTWIERDZONE, 35 NIEPOTWIERDZONE, 36 USZKODZONE.
Straty:
• 301 Dywizja Bombowców: 3 ofiary
• 302. Dywizja Łowców: 6 zabójstw
• 303. Dywizja Łowców: 8 zabójstw
• piloci osadzeni w RAF: 19 ofiar
Razem: 36 ofiar
Źródło: Wiktor Krzysztof Cygan i Jacek Skalski
Polska w obronie wolności 1939-1945
