Kamienie Milowe Polskiej Historii
Aktualności
Ok. 738-400 p.n.e.: okres rozwoju osady Biskupin.
Ok. 960: Początek panowania Mieszka I.
966: Chrzest Mieszka I, początek procesu przekształcania Polski w państwo chrześcijańskie,
podobne do innych w Europie.
972: Bitwa pod Cedynią.
1000: Spotkanie cesarza niemieckiego Ottona III z Bolesławem Chrobrym w Gnieźnie (zwane
Konwencją Gnieźnieńską). Utworzenie arcybiskupstwa gnieźnieńskiego.
1025: Koronacja Bolesla El Valiente na króla Polski.
1138: Dystrybucja ziem polskich przez Boleslao Krzywoustego wśród jego dzieci; Początek
prawie 200-letniego podziału państwa polskiego.
1226: Wprowadzenie krzyżowców w Polsce przez Conrado Mazowieckiego.
1241: Pierwsza inwazja Mongołów na Polskę, zwana Inwazją Tatarów; klęska polskiej kawalerii
w bitwie pod Legnicą, śmierć Henryka Pobożnego.
1320: Koronacja Władysława Łokietka na króla Polski Konfederacyjnej po klęsce powiatowej
Polski.
1370: Śmierć Kazimierza Wielkiego, ostatniego króla Polski z dynastii Piastów.
1385: Związek krwi, czyli umowa o połączeniu Polski i Litwy poprzez małżeństwo królowej
Jadwigi i Władysława Jagiełły (związek osobisty).
1410: Bitwa pod Grunwaldem.
1454–1466: Trzynastoletnia wojna między Polską a krzyżowcami zakończyła się pokojem
toruńskim i odzyskaniem przez Republikę Pomorza Wschodniego.
Ok. 1493: Konformacja parlamentu złożonego z Senatu i Izby Deputowanych.
1525: Hołd pruski Albrechta Hohenzollernów Zygmunta Starszego.
1569: Związek Lubelski, czyli wzmocnienie związku Polski z Litwą (Związek Królewski).
1572: Śmierć Zygmunta Augusta, ostatniego króla Polski dynastii Jagiellonów.
1573: Ustanowienie zasady swobodnego wyboru królów polskich, wybór ich dla szlachty.
Promowanie zasady wolności wyznania dowolnej religii w Polsce (Konfederacja Warszawska).
1620-1621: Wojna polska z Turcją, klęska Polaków w Cecorze, a następnie zwycięska obrona
Chocimia.
1652: Pierwsze zastosowanie „liberum veto”. (Złamanie parlamentu).
1655-1660: Wojna polsko-szwedzka, znana jako „potopem”.
1683: Klęska armii tureckiej przez wojska polskie pod dowództwem Jana Sobieskiego
oblegającego Wiedeń (zwana pomocą dla Wiednia).
1772: Pierwszy rozbiór Polski.
1773: Utworzenie Komisji Edukacji Narodowej.
1788-1792: Obrady Wielkiego Parlamentu, zwołane na cztery miesiące.
1791: Sankcja pierwszej konstytucji w Europie, która jest także drugą na świecie, zwanej
Konstytucją 3 maja.
1793: II rozbiór Polski.
1794: Wybuch powstania kościuszkowskiego.
1795: III rozbiór Polski; Początek 123-letniego okresu niewoli narodowej.
1797: Utworzenie we Włoszech Legionów Dąbrowskiego.
1807: Utworzenie Księstwa Warszawskiego.
1815: Utworzenie Królestwa Polskiego z terytorium Księstwa Warszawskiego podległego
carowi rosyjskiemu; mała Republika Krakowska, która była „pod opieką” trzech najeźdźców i
Wielkiego Księstwa Poznańskiego, które należały do Prus; Pozostałe ziemie polskie należały do
najeźdźców. Dyktando konstytucji monarchii przez cara Aleksandra I.
1830-1831: Powstanie listopadowe.
1848: Popularna wiosna w Magna Polska i Galitzia.
1863-1864: Powstanie styczniowe.
1901: Strajk szkolny polskich dzieci we Wrześni.
1905-1907: Rewolucja w Rosji; Robotnicy Królestwa Polskiego, dowodzeni przez SDKPiL i PPS,
również włączają się w walkę przeciwko carowi.
1914: Wybuch pierwszej wojny światowej. Utworzenie polskich legionów w Galicji do walki z
Rosją u boku Austrii i Niemiec.
1918: Ogłoszenie przez prezydenta Stanów Zjednoczonych Wilsona, że jednym z warunków
pokoju na świecie jest przywrócenie niepodległości w państwie polskim. Nieważność traktatów
rozbiorowych Polski przez rosyjski rząd Sowietów. Podpisanie aktu przekazania przez Niemcy.
Przejęcie władzy w Polsce przez Józefa Piłsudskiego na czele państwa.
1918–1919: Powstanie Magna Polska.
1919: Ustanowienie zachodnich granic Polski na konferencji pokojowej w Paryżu.
1919-1921: Wojna polsko-sowiecka. Trzy powstania śląskie.
1921: Sankcja Konstytucji Marcowej.
1926: Zamach stanu Józefa Piłsudskiego, zwany Rewolucją Majową; Wprowadzenie rządów
zwanych uzdrawianiem.
1935: Sankcja Konstytucji z kwietnia.
1939: Inwazja hitlerowskich Niemiec na Polskę; początek drugiej wojny światowej. Armia
Czerwona okupuje wschodnią część Polski. Ustanowienie polskiego rządu na uchodźstwie we
Francji z gen. Władysławem Sikorskim na czele polskich sił zbrojnych na Zachodzie.
1940: Udział polskiej armii na Zachodzie w bitwach w Norwegii (Narvik), we Francji, w bitwie
powietrznej o Wielką Brytanię. Powstanie wojskowych i tajnych organizacji politycznych w
okupowanym kraju. Utworzenie przez nazistów największego obozu koncentracyjnego w
Oświęcimiu.
1941: Atak Hitlera na Związek Radziecki. Zawarcie umowy o współpracy w prowadzeniu działań
przeciwko nazistowskim Niemcom między polskim rządem na uchodźstwie a rządem
sowieckim. Szkolenie w ZSRR polskiej armii pod dowództwem gen. W. Andersa.
1943: Zerwanie stosunków między ZSRR a polskim rządem w Londynie. Szkolenie w 1. Dywizji
Piechoty ZSRR. T. Kościuszko. Bitwa pod Lenino
1943–1944: Utworzenie Rady Narodowej (KRN).
1944: Powołanie Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN), który działa jako rząd
w wyzwolonych obszarach Polski oraz publikacja Manifestu PKWN. Powstanie Warszawskie.
Dekret PKWN o reformie rolnej, na mocy którego rozpoczął się podział gruntów rolnych między
chłopów.
1945: Wyzwolenie wszystkich ziem polskich z okupacji hitlerowskiej. Rozpoczęcie nacjonalizacji
przemysłu. Utworzenie, przy udziale przedstawicieli władz emigranckich, Tymczasowego Rządu
Jedności Narodowej. Ustanowienie zachodniej granicy Polski w Odrze i Nysie Łużyckiej na
konferencji w Poczdamie.
1946: Referendum powszechne (głosowanie).
1952: Sankcja Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
1956: Strajki i demonstracje ludności Poznania, zwane Wypadkami Poznańskimi. Początek
odwilży i reformy poksatyńskie.
1968: Demonstracja studentów na Uniwersytecie Warszawskim.
1970: Protest pracowników przybrzeżnych.
1976: Strajki w Radomiu, Ursusie i Płocku.
1978: Wybór arcybiskupa krakowskiego Karola Wojtyły na papieża (Jan Paweł II).
1980: Ogólnokrajowa fala strajków i utworzenie Autonomicznego Związku Zawodowego
„Solidaridad”.
1981: Wprowadzenie stanu wojennego.
1989: Rozmowy przy „okrągłym stole” w Warszawie. Pierwsze powojenne wolne wybory do
parlamentu i Senatu, zwycięstwo Solidarności.
1990: Pierwsze powojenne wolne wybory prezydenckie.
Tłumaczenie: Alejandro Galinski
