Po 80 latach
Artículos
Willa Arpada Chowańczaka znajduje się w Warszawie, na Mokotowie, przy ulicy Morskie Oko 5. Miejsce to, podczas Powstania Warszawskiego 1944, było heroicznie bronione przez I Pułk Szwoleżerów i nigdy nie zostało zdobyte. Jego obrona została, natomiast, hojnie okupiona krwią bohaterów. Zginął tam m.in. jeden ze szwoleżerów, a wielu zostało ciężko rannych. Willa i budynek przy ulicy Puławskiej 61, który również należał do mojej rodziny stanowił punkt obronny 3 Plutonu Porucznika Kępińskiego ps. „Krzywosąd” z Dywizjonu Pułku Szwoleżerów im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, dowodzonego przez porucznika Aleksandra Tyszkiewicza ps. „Góral“.
Wiąże się z tym miejscem pewien wątek romantyczny. Znalazła tu schronienie młoda kobieta o imieniu Hanka. Niestety, zastrzelono ją nocą, gdy wyszła w białej koszuli do ogrodu po kwiaty. Pokochała jednego z Powstańców i chciała przywitać powracającego ukochanego bukietem kwiatów. Wyszła zerwać piękne róże z ogrodu, jednak zamiast strzały Amora przeszyła ją kula snajpera. Podobno od tego dnia jej duch krząta się po willi i wciąż można ją tu spotkać: ubrana w białą suknię, nadal wyczekuje powrotu swego żołnierza.
Liczni “poszukiwacze mocnych wrażeń” twierdzili, że na balkonie willi widzieli białą damę. Czyżby była to Hanka?
Warto również dodać, że znany film Andrzeja Wajdy pt. „Kanał” opowiada historię w pewien sposób związaną z historią willi: ewakuacja Mokotowa przez kanały była ochraniana m.in. z tego właśnie budynku. Osiemnastu szwoleżerów pod komendą porucznika Tyszkiewicza pozostało tam, na Mokotowie, jako osłona odwrotu. Następnie, grupa ta ewakuowała się kanałami przy ulicy Belgijskiej.
Andrzej Chowańczak
Wiceprezes Związku Polaków w Argentynie
